Δάγκωμα φιδιού: βασικές πληροφορίες πρώτων βοηθειών και πρόληψης

Μάθε όλα όσα χρειάζεσαι για το δάγκωμα φιδιού, και τις πρώτες βοήθειες που σώζουν ζωές. Πρακτικές συμβουλές για την Ελλάδα.

Από Λώρα Π.

Το δάγκωμα φιδιού, αν και σπάνιο στις πόλεις, αποτελεί υπαρκτή απειλή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και συχνό κίνδυνο στην ύπαιθρο ή στον αγροτικό χώρο. Γνώση και ετοιμότητα σώζουν ζωές, καθώς η σωστή αντίδραση μπορεί να κρίνει την έκβαση του περιστατικού. Παράλληλα, η πρόληψη παραμένει η σημαντικότερη γραμμή άμυνας, ειδικά για όσους ασχολούνται με δραστηριότητες σε αγρούς, κήπους ή μονοπάτια της φύσης. Σε αυτό το άρθρο θα μάθετε βήμα-βήμα τι πρέπει να κάνετε μετά από δάγκωμα φιδιού, πώς να ξεχωρίζετε τα συμπτώματα που δείχνουν σοβαρό κίνδυνο, βασικά μέτρα πρόληψης αλλά και το ρόλο της διατροφής στην ανάρρωση.

Τι να κάνετε αμέσως μετά από δάγκωμα φιδιού

Η άμεση αντίδραση είναι καθοριστική. Σε ένα τέτοιο περιστατικό, πολλές φορές το άγχος και οι λανθασμένες κινήσεις κάνουν την κατάσταση χειρότερη. Ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα και παραμείνετε ψύχραιμοι:

  1. Απομακρυνθείτε από το φίδι με ήρεμες κινήσεις για να αποφύγετε δεύτερο δάγκωμα.
  2. Ακινητοποιήστε το θύμα και το πληγέν μέλος (χέρι ή πόδι χαμηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς).
  3. Μην εφαρμόζετε περίδεση ή «τουρνικέ», μην κόβετε την πληγή και μην προσπαθείτε να ρουφήξετε με το στόμα το δηλητήριο.
  4. Καθαρίστε απαλά την περιοχή με νερό (χωρίς τρίψιμο, χωρίς αλκοόλ).
  5. Καλέστε άμεσα το 166 ή μεταφέρετε το θύμα στο κοντινότερο νοσοκομείο.
  6. Ελέγξτε για άλλα συμπτώματα και καταγράψτε χρόνο δαγκώματος.

Για ακόμα πιο αναλυτικό οδηγό, δείτε τις επιστημονικές συμβουλές από το Metropolitan Hospital σε ειδικό άρθρο για το τι να κάνετε και τι να μην κάνετε σε τέτοιο περιστατικό.

Κουλουριασμένη οχιά πάνω σε βράχο με τη γλώσσα της έξω.

Συμπτώματα και πότε να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα

Τα δαγκώματα φιδιών στην Ελλάδα έχουν συχνότερα τοπικές αντιδράσεις, αλλά δηλητηριώδη είδη μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές:

  • Έντονος πόνος στη θέση του δαγκώματος
  • Ερυθρότητα, οίδημα ή αλλαγή χρώματος του δέρματος
  • Ναυτία, εμετός, θολή όραση
  • Δυσκολία στην αναπνοή, ζάλη, απώλεια αισθήσεων

Ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια αν δείτε ταχύτατη αύξηση του οιδήματος, δυσκολία στην αναπνοή, ταχυκαρδία ή σύγχυση. Ακόμη κι αν τα συμπτώματα φαίνονται ήπια αρχικά, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία.

Πρόληψη δαγκώματος φιδιού: πρακτικές συμβουλές για την ασφάλεια

Μπορούμε να μειώσουμε κάθετα τον κίνδυνο ακολουθώντας εύκολες πρακτικές στους εξωτερικούς χώρους:

  • Φορέστε κλειστά παπούτσια, παντελόνι και γάντια σε χόρτα ή θάμνους.
  • Κινηθείτε προσεκτικά και χρησιμοποιήστε μπαστούνι ή μακρύ αντικείμενο για απομάκρυνση φυλλωμάτων μπροστά σας.
  • Αποφύγετε να σηκώνετε πέτρες ή ξύλα με γυμνά χέρια.
  • Ελέγχετε πριν καθίσετε ή αφήσετε αντικείμενα στο έδαφος.

Συμπεριφορές που αυξάνουν τον κίνδυνο δαγκώματος

Λάθη που γίνονται συχνά στην ύπαιθρο:

  • Άγνοια του περιβάλλοντος (δεν κοιτάμε που πατάμε)
  • Πλησιάζουμε ή «πειράζουμε» φίδι αντί να απομακρυνθούμε
  • Γυμνά χέρια κάτω από θάμνους, πέτρες ή κορμούς

Αυτού του τύπου οι συμπεριφορές φέρνουν τον άνθρωπο σε άμεση επαφή με τον φυσικό χώρο του φιδιού, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο.

Μύθοι και αλήθειες για τα φίδια

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν περίπου 23 είδη φιδιών, με τα δηλητηριώδη να είναι μόλις λίγα και εξαιρετικά σπάνια επιθετικά. Μερικοί διαδεδομένοι μύθοι είναι:

  • Όλα τα φίδια είναι θανατηφόρα: Μόνο η οχιά θεωρείται σοβαρός κίνδυνος.
  • Τα φίδια επιτίθενται: Συνήθως επιτίθενται μόνο αν νιώσουν απειλή.
  • Οι λαϊκές θεραπείες (π.χ. ρούφηγμα δηλητηρίου) σώζουν: Επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι είναι αναποτελεσματικές και επικίνδυνες.

Διατροφή και ανάρρωση μετά από δάγκωμα φιδιού

Η ανάρρωση μετά από δάγκωμα φιδιού απαιτεί ξεκούραση αλλά και ορθή διατροφική αγωγή ώστε να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό και να επουλωθούν οι ιστοί. Συνίσταται πλούσια ενυδάτωση, συχνή λήψη φρούτων, λαχανικών και τροφών χαμηλών σε αλάτι και κορεσμένα λιπαρά.

Υποστηρικτικές συνήθειες για ταχύτερη αποκατάσταση

  • Ξεκουραστείτε αρκετά. Αποφύγετε έντονη σωματική δραστηριότητα.
  • Πίνετε νερό τακτικά, ώστε να διατηρείτε σωστή ενυδάτωση.
  • Ακολουθείτε τις ιατρικές οδηγίες και τις συστάσεις παρακολούθησης.
  • Διατηρήστε καθαρή την περιοχή του τραύματος.

Το δάγκωμα φιδιού απαιτεί ψυχραιμία, γνώση και σωστή αντίδραση. Η άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις σοβαρές επιπλοκές. Η πρόληψη, μέσω σωστής συμπεριφοράς στην ύπαιθρο και απλών μέτρων προσωπικής προστασίας, αποτελεί το καλύτερο «φάρμακο». Να θυμάστε, η έγκαιρη πληροφόρηση σώζει ζωές.


Σημεία που πρέπει να θυμάστε…
  • Απομακρυνθείτε από το φίδι και μείνετε ψύχραιμοι.
  • Ακινητοποιήστε το προσβεβλημένο μέλος – ποτέ περίδεση ή ρούφηγμα.
  • Καλέστε άμεσα το 166 ή μεταβείτε στο νοσοκομείο.
  • Ξεχωρίστε τα σοβαρά συμπτώματα και ζητήστε έγκαιρα βοήθεια.
  • Προλάβετε το δάγκωμα με σωστή συμπεριφορά και προστατευτικό ντύσιμο.
  • Η σωστή διατροφή και ενυδάτωση βοηθούν στην ανάρρωση.
  • Οι μύθοι για τις «πρώτες βοήθειες» έχουν αποδειχθεί επικίνδυνοι.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΘΗΚΕ: